అది మా రోజువారీ జీవితంలో భాగం కాబట్టి ఈ రోజుల ప్రపంచంలో డిజిటల్ అభ్యాసంగా మారింది. ప్రతి ఒక్కటి మాన్యువల్గా చేయబడిన ఒక తరం నుండి కేవలం క్లిక్లకు మార్చబడిన ఒక గొప్ప మార్గంలో టెక్నాలజీ మార్పును తీసుకువచ్చింది . ఈ మార్పు వివిధ దశలలో వచ్చింది మరియు ఇది మానవ జీవితాన్ని వివిధ మార్గాల్లో ప్రభావితం చేసింది. డిజిషల్ ట్రాన్స్ఫర్మేషన్ అనేది దీనికి ఒక స్పష్టమైన ఉదాహరణ . ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఆరోగ్య పరిస్థితులను ప్రభావితం చేసే మహమ్మారితో, భద్రత ప్రయోజనం కోసం మానవ జోక్యాలను తగ్గించడానికి డిజిటలైజేషన్ గంట అవసరం అయింది . అవాంతరాలు లేని ప్రవాహం, లేదా హైపరాటోమేషన్, ప్రపంచవ్యాప్తంగా పరిశ్రమలు మరియు సొసైటీలను మారుస్తోంది. ఆటోమేటెడ్, డిజిటలైజ్డ్ ప్రక్రియలు ఖర్చులను తగ్గిస్తాయి మరియు నిజమైన కస్టమర్ విలువను జోడించడానికి ఖర్చు చేయడానికి సమయాన్ని ఉచితంగా చేస్తాయి. ఇప్పుడు ఇది బ్యాంకింగ్ రంగానికి పొడిగించబడుతోంది.
బ్యాంకింగ్ చరిత్ర
బ్యాంకింగ్ భావన ప్రాచీన కాలంలో ప్రారంభమై ఉండవచ్చు మరియు వ్యాపారులు ఒక బార్టర్ లోపల తాకట్టుగా రుణాలను అందిస్తున్నారు.
ప్రాచీన గ్రీస్లో రుణదాతలు మరియు రొమన్ సామ్రాజ్యంలో రెండు ముఖ్యమైన ఆవిష్కరణలను జోడించారు: వారు డిపాజిట్లను అంగీకరించారు మరియు డబ్బును మార్చారు
ప్రాచీన చైనా మరియు భారతదేశంలో ఈ వ్యవధి నుండి పురాతత్వశాస్త్రం డబ్బు రుణం ఇవ్వడం యొక్క రుజువును కూడా చూపుతుంది.
నీతి ఆయోగ్ ఇనీషియేటివ్
భారతదేశం కోసం లైసెన్సింగ్ మరియు రెగ్యులేటరీ వ్యవస్థ కోసం ఒక ప్రతిపాదన
భారతదేశం యొక్క ఆర్థిక వ్యవస్థ ఇటీవలి సంవత్సరాలలో ఫైనాన్షియల్ సర్వీసెస్ ఇన్నోవేషన్లో హాట్బెడ్గా కూడా ఉంది. అనేక ఫిన్టెక్ స్టార్టప్ వ్యాపారాలు బ్యాంకింగ్ మరియు ఫైనాన్షియల్ మార్కెట్స్ పరిశ్రమను విస్తరించాయి. అదనంగా, భారతదేశం యొక్క బ్యాంకింగ్ రంగం కొత్త బ్యాంకింగ్ అవకాశాలను అనుసరించే ఇతర పరిశ్రమల నుండి వ్యాపారాలతో పరిశ్రమ ఒప్పందాన్ని కూడా చూసింది.
The NITI Aayog (National Institution for Transforming India) is a public policy think tank (A think tank, or policy institute, is a research institute that performs research and advocacy concerning topics such as social policy, political strategy, economics, military, technology, and culture.) of the Government of India, established with the aim to achieve sustainable development goals with cooperative fedralism by fostering the involvement of State Government of India in the economic policy-making process using a bottom-up approach. ఒక టాప్-డౌన్ మోడల్ అనుసరించిన ప్లానింగ్ కమీషన్ను భర్తీ చేయడానికి NDA ప్రభుత్వం 2015 లో ఇది స్థాపించబడింది.
నీతి ఆయోగ్ కౌన్సిల్లో ఢిల్లీ మరియు పుదుచ్చేరి ముఖ్యమంత్రిలతో పాటుగా రాష్ట్ర ముఖ్యమంత్రిలందరూ, అన్ని కేంద్ర ప్రదేశాల లేఫ్టినెంట్ గవర్నర్లు మరియు ప్రధానమంత్రి నామినేట్ చేసిన ఒక వైస్-చైర్మన్ ఉన్నారు. అదనంగా, ప్రముఖ విశ్వవిద్యాలయాలు మరియు పరిశోధనా సంస్థల నుండి తాత్కాలిక సభ్యులు ఎంపిక చేయబడతారు. ఈ సభ్యుల్లో ఒక చీఫ్ ఎగ్జిక్యూటివ్ ఆఫీసర్, నాలుగు ఎక్స్-అఫీషియల్ సభ్యులు మరియు రెండు పార్ట్-టైమ్ సభ్యులు ఉంటారు.
ప్రధానమంత్రి నరేంద్ర మోదీ నేతృత్వంలోని కేంద్ర ప్రభుత్వం 'Dఇజిటల్ బ్యాంకులు' పూర్తి-స్టాక్ ఏర్పాటు చేయడానికి ప్రతిపాదించింది, ఇది దేశంలో ఎదుర్కొంటున్న ఆర్థిక ఆఴమైన సవాళ్లను తగ్గించడానికి వారి సేవలను అందించడానికి మరియు భౌతిక శాఖలను కాకుండా వారి సేవలను అందించడానికి ప్రధానంగా ఇంటర్నెట్ మరియు ఇతర ప్రాక్సిమేట్ ఛానెళ్లపై ఆధారపడి ఉంటుంది. “మరో మాటలో చెప్పాలంటే, ఈ సంస్థలు డిపాజిట్లను జారీ చేస్తాయి, లోన్లు చేస్తాయి మరియు బ్యాంకింగ్ నియంత్రణ చట్టం వాటిని శక్తివంతం చేసే పూర్తి సేవలను అందిస్తాయి. పేరు సూచిస్తున్నట్లుగా, డిబిఎస్ ప్రధానంగా వారి సేవలను అందించడానికి ఇంటర్నెట్ మరియు ఇతర ప్రాక్సిమేట్ ఛానెళ్లపై ఆధారపడుతుంది," ఇది ఒక చర్చ పత్రంలో చెప్పబడింది. చర్చ పత్రం ఒక కేస్ చేస్తుంది, మరియు భారతదేశం కోసం ఒక డిజిటల్ బ్యాంక్ లైసెన్సింగ్ మరియు రెగ్యులేటరీ వ్యవస్థ కోసం టెంప్లేట్ మరియు రోడ్మ్యాప్ అందిస్తుంది. డిజిటల్ బ్యాంక్ లైసెన్స్ వంటి రెగ్యులేటరీ ఇన్నోవేషన్లను కూడా చర్చ పత్రం సిఫార్సు చేస్తుంది, ఇది ఎదుర్కొంటున్న ఆర్థిక ఆఴమైన సవాళ్లను తగ్గించే వాగ్దానాన్ని కలిగి ఉంటుంది.
డిజిటల్ బ్యాంకులు- ది కాన్సెప్ట్
వివిధ రకాల డిజిటల్-బ్యాంకింగ్ వ్యాపారం మరియు ఆపరేటింగ్ మోడల్స్ డిజిటల్ ఛానెళ్లు, డిజిటల్ సాంప్రదాయక బ్యాంకులు మరియు ప్యూర్-ప్లే డిజిటల్ బ్యాంకుల మధ్య వ్యత్యాసం పై కొంత గందరగోళం కలిగించింది. ఒక డిజిటల్ బ్యాంక్ అనేది డిజిటల్-ఫస్ట్ లేదా డిజిటల్-ఓన్లీ బిజినెస్ మోడల్ ద్వారా దాని ప్రోడక్టులు మరియు సర్వీసులను అందించే ఒక డిపాజిట్-తీసుకునే ఫైనాన్షియల్ సంస్థగా నిర్వచించబడుతుంది. డిజిటల్ బ్యాంకులు ఈ క్రింది లక్షణాలను కలిగి ఉంటాయి:
- ఒక డిజిటల్ ఫ్రంటెండ్ మరియు ఆపరేషన్లు
డిజిటల్ బ్యాంకులు కస్టమర్లను పొందుతాయి మరియు ఆన్బోర్డ్ చేస్తాయి మరియు పేపర్ డాక్యుమెంట్లపై అత్యంత కస్టమర్ అవసరాలను తీర్చుకుంటాయి (ఉదాహరణకు, బ్రాంచీలు, ATMలు, ఏజెంట్ పాయింట్ ఆఫ్ సేల్), లేదా మానులా ప్రాసెసింగ్ . అధిక నాణ్యతగల యూజర్ ఇంటర్ఫేస్ మరియు అనుభవాన్ని అందించడం కూడా వారి లక్ష్యం
- ఒక డిజిటల్-నేటివ్ బ్యాక్ ఎండ్ కోర్
వేగవంతమైన IT డెలివరీ మరియు ఇన్నోవేషన్కు వీలు కల్పించే అప్లికేషన్ ప్రోగ్రామింగ్ ఇంటర్ఫేస్ (APIలు) తో డిజిటల్ బ్యాంకులు కాన్ఫిగరబుల్, మాడ్యులర్, మైక్రోసర్వీసెస్-ఆధారిత కోర్లను కలిగి ఉన్నాయి
- టెక్నాలజీ కంపెనీ వంటి ఒక నిర్మాణం మరియు సంస్కృతి
ఒక డిగ్టల్ ఆపరేటింగ్ మోడల్ యొక్క లక్షణాల్లో అధిక స్థాయి సిస్టమ్స్, ఉత్పత్తులు మరియు ఛానెళ్ల నిరంతర అభివృద్ధికి వీలు కల్పించే ఒక హారిజాంటల్ స్ట్రక్చర్, అతి తక్కువ బ్యూరోక్రసీ, నాన్ హాయరార్కియల్ ఎన్విరాన్మెంట్ ఉంటాయి.
డిజిటల్ బ్యాంకుల చరిత్ర
1960 లలో ప్రారంభించబడిన ATMలు మరియు కార్డుల ఆవిష్కరణకు డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ యొక్క సాధ్యమైన రూపాలు. 1980లలో ప్రారంభ బ్రాడ్బ్యాండ్తో ఇంటర్నెట్ అభివృద్ధి చెందిన తరువాత, డిజిటల్ నెట్వర్క్లు ప్రారంభ ఆన్లైన్ కేటలాగ్లు మరియు ఇన్వెంటరీ సాఫ్ట్వేర్ వ్యవస్థల అవసరాలను అభివృద్ధి చేయడానికి సరఫరాదారులు మరియు వినియోగదారులతో రిటైలర్లను కనెక్ట్ చేయడం ప్రారంభించాయి. 1990ల నాటికి ఇంటర్నెట్ విస్తృతంగా అందుబాటులోకి వచ్చింది మరియు ఆన్లైన్ బ్యాంకింగ్ నిబంధనగా మారడం ప్రారంభించబడింది. ప్రారంభ 2000 లలో బ్రాడ్బ్యాండ్ మరియు ఇకామర్స్ వ్యవస్థల మెరుగుదల నేడు ఆధునిక డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ ప్రపంచానికి దారితీసింది. తదుపరి దశాబ్దం నుండి స్మార్ట్ఫోన్ల ప్రసారం ఎటిఎం మెషీన్లకు మించిన ట్రాన్సాక్షన్ల కోసం తలుపును తెరిచింది.
లాభదాయకతకు రహస్య సాస్:
స్టార్లింగ్ బ్యాంక్ కేస్ స్టడీ27 అయితే "ఫ్రంట్-ఎండ్ ఫోకస్డ్" నియో-బ్యాంకులు ఒక సవాలు వృద్ధి మరియు లాభదాయకత మధ్య బ్యాలెన్స్ సాధించడాన్ని కనుగొన్నాయి, వారి ఫుల్-స్టాక్ (డిజిటల్ బ్యాంక్) కౌంటర్పార్ట్స్ లాభదాయకతకు రహస్య సాస్ కనుగొన్నట్లుగా కనిపిస్తోంది. ఈ విషయంలో ఒక ముఖ్యమైన కేస్-స్టడీ స్టార్లింగ్ బ్యాంక్ (యుకె). ఇది భారతదేశంలో డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ సేవలను అందించే ఫిన్టెక్ల కోసం అత్యంత ఆచరణీయమైన వ్యాపార నమూనా ఏమిటో ప్రశ్న గురించి సమాచారాన్ని అందిస్తుంది.
స్టార్లింగ్ బ్యాంక్: స్టార్లింగ్ బ్యాంక్ 2016 లో PRA ప్రుడెన్షియల్ రెగ్యులేటరీ అథారిటీ నుండి ఒక పరిమిత లైసెన్స్ పొందింది. గత 5 సంవత్సరాల్లో, ఇది చిన్న వ్యాపారం వైపు మరియు చిల్లర వైపు రెండింటిలోనూ అందించే వయస్సు కలిగి ఉంది. ప్రారంభ సంవత్సరాల్లో, ఇంటర్చేంజ్ రెవెన్యూ ఇతర సబ్-హెడ్స్లో ఆధిపత్యం కలిగి ఉన్నప్పటికీ, తాజా వార్షిక నివేదిక వారి ఇంటర్చేంజ్, బి-ఎ-ఎ-ఎస్ మరియు మార్కెట్ప్లేస్ ఆఫరింగ్స్ నుండి ఫీజు ఆదాయాన్ని అధిగమించడానికి ఎన్ఐఎంను తెలియజేస్తుంది.28 ఎన్ఐఎం అభివృద్ధి ద్వారా అత్యంత ముఖ్యంగా మరియు మద్దతు ఇవ్వబడుతుంది, స్టార్లింగ్ అక్టోబర్ 2020 నుండి నెలవారీ లాభదాయకంగా మారింది. బ్యాలెన్స్ షీట్ యొక్క మరొక వైపు, తక్కువ-ఖర్చు డిపాజిట్లను జారీ చేయడానికి కర్వ్ ఎనేబుల్ చేయబడిన బ్యాంకింగ్ లైసెన్స్ను త్వరగా పొందడం (యుకె యొక్క డిపాజిట్ ఇన్సూరెన్స్ పథకం ద్వారా రక్షించబడింది- ఎఫ్ఎస్సిలు).
స్టార్లింగ్ కేస్ స్టడీ లాభదాయకతపై ఎన్ఐఎం మరియు ఆన్-బ్యాలెన్స్ షీట్ లెండింగ్ యొక్క ప్రాముఖ్యతను హైలైట్ చేస్తుంది. ఆర్బిఐ యొక్క ప్రిస్క్రిప్టివ్ రెగ్యులేషన్ క్యాపింగ్ ఇంటర్చేంజ్ ఇవ్వబడిన భారతదేశంలో ఫిన్టెక్ అందించే ఒక ఫిన్టెక్ కోసం బ్యాలెన్స్ షీట్ లెండింగ్ చేసే సామర్థ్యం ముఖ్యంగా ముఖ్యం. కాబట్టి, ఇంజనీరింగ్ డిబి లైసెన్స్ పరంగా రెగ్యులేటరీ ఇన్నోవేషన్ అనేది వారు లీవరేజ్ చేయగల కీ.
డిజిటల్ బ్యాంకులు - భారతదేశం కోసం అభివృద్ధి అవకాశం
భారతదేశంలో, KYC కోసం భౌతిక ధృవీకరణ నుండి వెళ్ళడానికి, మెరుగైన ప్రక్రియ కోసం మార్కెట్ రెగ్యులేటర్ ద్వారా వీడియో-ఆధారిత ధృవీకరణ ప్రవేశపెట్టబడవచ్చు. అనేక బ్యాంకుల ద్వారా డిజిటల్ సేవింగ్స్ అకౌంట్లు కూడా అందించబడుతున్నాయి. ఈ అకౌంట్లు ప్రాథమిక సేవింగ్స్ అకౌంట్కు సమానంగా ఉంటాయి, కనీస బ్యాలెన్స్ నిర్వహించవలసిన అవసరం లేకుండా, ఒక వర్చువల్ డెబిట్ కార్డుతో ఒక ఫిజికల్ డెబిట్ కార్డుకు మార్చదగిన వినియోగదారులకు పూర్తి బ్యాంకింగ్ సదుపాయాలను అందిస్తాయి. భౌతిక శాఖ బ్యాంకింగ్ పూర్తిగా డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ తో భర్తీ చేయడానికి కొంత సమయం పడుతుంది. లోన్ తీసుకోవడం లేదా దాని కోసం నిబంధనలను చర్చించడం వంటి ముఖ్యమైన నిర్ణయాల కోసం కస్టమర్లు మానవ సంభాషణను ఇష్టపడతారు. అయితే, రికరింగ్ బ్యాంకింగ్ అవసరమైన ఫంక్షన్ల కోసం డిజిటల్ బ్యాంకింగ్ అందుబాటులో ఉంటుంది. కస్టమర్లు అలాగే సర్వీసులు కోసం ఒక ముఖ్యమైన అంశంగా ఉండటంతో, డిజిటల్ సేవీ కస్టమర్ ఎల్లప్పుడూ వారి సమయంలో అందించబడే పర్సనలైజ్డ్ మరియు అవాంతరాలు లేని డిజిటల్ సర్వీసుల కోసం చూస్తారు.
పూర్తి స్టాక్ 'డిజిటల్ బ్యాంకులు' ఏర్పాటు చేయడానికి నీతి ఆయోగ్ కదలిక ఒక గొప్ప ఎనేబ్లర్. ఒక కొత్త కేటగిరీగా డిజిటల్ బ్యాంకును అనుమతించడం అనేది ఎండ్-టు-ఎండ్ డిజిటల్ అయిన తాజా ఆలోచన ప్రక్రియను ఏర్పాటు చేయడానికి సహాయపడుతుంది, మరియు నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం ఆపరేషనల్ సామర్థ్యాలు వినియోగదారులకు మెరుగైన విలువను అందించడానికి సహాయపడతాయి.
ఆర్థిక చేర్పును ప్రోత్సహించడానికి టెక్నాలజీ యొక్క శక్తిని నిరంతరం వినియోగించబడుతున్న ఒక డిజిటల్-ఫస్ట్ దేశంగా భారతదేశం మారుతోంది.
ఈ పూర్తి స్టాక్ డిజిటల్ బ్యాంకులు ఎలా ఉండాలి అనేదాని చుట్టూ ఒక వివరణాత్మక ప్లాన్ మరియు ఫ్రేమ్వర్క్ ని రిపోర్ట్ నిర్దేశించింది. ఇది ఒక 'డిజిటల్ బ్యాంక్ రెగ్యులేటరీ ఇండెక్స్' ప్రతిపాదిస్తుంది, ఇందులో నాలుగు పారామీటర్లు ఉంటాయి - ఎంట్రీ బ్యారియర్లు, పోటీ, బిజినెస్ పరిమితులు మరియు టెక్నాలజికల్ న్యూట్రాలిటీ. అప్పుడు ఇవి సింగపూర్, హాంగ్ కాంగ్, యునైటెడ్ కింగ్డమ్, మలేషియా, ఆస్ట్రేలియా మరియు దక్షిణ కొరియా యొక్క ఐదు బెంచ్మార్క్ అధికార పరిధికి వ్యతిరేకంగా మ్యాప్ చేయబడతాయి. ఇది లైసెన్సింగ్కు ఒక దశ-వారీ విధానాన్ని కూడా సిఫార్సు చేస్తుంది - ఒక రెగ్యులేటరీ శాండ్బాక్స్లో ఒక డిజిటల్ బిజినెస్ బ్యాంక్ లైసెన్స్ మరియు గత పనితీరు ఆధారంగా జారీ చేయబడిన ఒక యూనివర్సల్ ఫుల్-స్టాక్ డిజిటల్ బ్యాంక్ లైసెన్స్. ఒక చిన్న ఫైనాన్స్ బ్యాంక్ ఏర్పాటు చేయడానికి అవసరమైన అదే మొత్తం, ఒక పూర్తి-స్టాక్ లైసెన్స్కు ₹ 200 కోట్ల విలువగల క్యాపిటల్ అవసరం.
ఇది దశలో ఉన్నది, డిజిటల్ బ్యాంకుల ఏర్పాటుకు బాగా-ఆలోచించిన విధానం నీతి ఆయోగ్ ఒక ఆత్మవిశ్వాసంతో ఇంకా జాగ్రత్తగా ఉన్న రహదారిని ముందుకు తీసుకువస్తుందని రీన్ఫోర్స్ చేస్తుంది. ఈ ప్రతిపాదన అవలంబించబడితే, అది బ్యాంకింగ్ మరియు ముఖ్యంగా, ఫిన్టెక్, మళ్ళీ లాభదాయకం చేయడానికి దశను ఏర్పాటు చేయవచ్చు.
కాగితం ద్వారా గుర్తించబడినట్లుగా, ఎంఎస్ఎంఇ లు అనేవి అధికారిక ఆర్థిక వ్యవస్థలో ప్రాతినిధ్యం వహించే అభివృద్ధి మరియు ఉపాధి జనరేటర్లు, ఇవి అనధికారిక, మరియు తరచుగా శోషణాత్మక, క్రెడిట్ వనరులపై ఆధారపడి ఉంటాయి.
ప్రతిపాదిత పూర్తి-స్టాక్ డిజిటల్ బ్యాంకులు భౌతిక శాఖలపై ఆధారపడవు, వారు సాంప్రదాయక బ్యాంకులతో సాధారణంగా ఉన్న మౌలిక సమస్యల ఖర్చును ఎదుర్కోకుండా క్రెడిట్ అంతరాయాన్ని పరిష్కరించగలుగుతారు. ఈ ప్రతిపాదనలో ఇప్పటికీ ఎక్కువగా సాంప్రదాయక బ్యాంకింగ్ వ్యవస్థను అడ్డుకోవడానికి మరియు ఎంఎస్ఎంఇలు మరియు ఎస్ఎంఇల యొక్క నిర్దిష్ట అవసరాలకు సేవ చేసే ఇన్నోవేషన్లను తీసుకురావడానికి సామర్థ్యం ఉంది.
పూర్తి స్టాక్ 'డిజిటల్ బ్యాంకులు' ఏర్పాటు చేయడానికి నీతి ఆయోగ్ కదలిక ఒక గొప్ప ఎనేబ్లర్. ఒక కొత్త కేటగిరీగా డిజిటల్ బ్యాంకును అనుమతించడం అనేది ఎండ్-టు-ఎండ్ డిజిటల్ అయిన తాజా ఆలోచన ప్రక్రియను ఏర్పాటు చేయడానికి సహాయపడుతుంది, మరియు నిపుణుల అభిప్రాయం ప్రకారం ఆపరేషనల్ సామర్థ్యాలు వినియోగదారులకు మెరుగైన విలువను అందించడానికి సహాయపడతాయి.
డిజిటల్ బ్యాంకుల స్థాపన భారతదేశం యొక్క అధిక జనాభాను అధికారిక బ్యాంకింగ్ రంగానికి తీసుకురావడానికి సహాయపడుతుంది. ఇది మరింతగా భారత్ కోసం ఆర్థిక చేర్పును నడపడానికి సహాయపడుతుంది, ఇది మా మొత్తం ఆర్థిక వ్యవస్థ అభివృద్ధికి దారితీస్తుంది. మెరుగైన కస్టమర్ అనుభవాన్ని సృష్టించడానికి కస్టమైజ్ చేయబడిన పరిష్కారాలను అందించే మా ప్రభుత్వ మరియు ఫిన్టెక్ సంస్థల నుండి పెరిగిన ప్రయత్నాలతో భారతదేశం డిజిటల్ విప్లవం ముందు ఉంది.
డిజిటల్-సావ్వీ యువతకు మించి, ఈ కార్యక్రమం టెక్-షీ భారత్కు తదుపరి స్థాయి కనెక్టివిటీ మరియు కామర్స్కు సహాయపడుతుంది. టెక్నాలజీని వినియోగించుకోవడం, ఈ తక్కువ-ఖర్చు, సమర్థవంతమైన మోడల్ ఇప్పటికే ఉన్న బ్యాంకింగ్ ఇన్ఫ్రాస్ట్రక్చర్కు అనుగుణంగా మరింత సాధించడానికి సహాయపడుతుంది.