म्युच्युअल फंड्स म्हणजे काय?

5paisa कॅपिटल लि

What are Mutual Funds?

डायरेक्ट म्युच्युअल फंडसह वाढ अनलॉक करा!

+91
पुढे सुरू ठेवण्याद्वारे, तुम्हाला सर्व अटी व शर्ती* मान्य आहेत
hero_form

सामग्री

म्युच्युअल फंडची ओळख

म्युच्युअल फंड हे नवशिक्यांना दिसत असल्याने जटिल नाहीत, त्याऐवजी, फिक्स्ड डिपॉझिटमध्ये पैसे ठेवण्याच्या विपरीत किंवा बँक अकाउंटमध्ये जिथे व्यक्तीला मर्यादित लाभ मिळतात त्याठिकाणी हा सर्वोत्तम पर्याय आहे. म्युच्युअल फंड तुम्हाला डायरेक्ट स्टॉक इन्व्हेस्टमेंटशी संबंधित रिस्क कमी करण्याची आणि तुम्हाला दीर्घकालीन उच्च रिटर्न कमविण्याची संधी देतात.

जेव्हा तुम्ही म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करण्याची योजना बनवत असाल तेव्हा तुम्हाला म्युच्युअल फंड म्हणजे काय हे माहित असणे आवश्यक आहे? म्युच्युअल फंडचे प्रकार काय आहेत आणि म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट कशी करावी? तर, म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे काय हे समजून घेऊया?

म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे वास्तविक होल्डिंग्सच्या मूल्याचे प्रतिनिधित्व करणारे फंड युनिट्स खरेदी करणे. म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट अत्यंत लिक्विड आहे, तुम्ही कधीही फंड एन्टर आणि एक्झिट करू शकता. म्युच्युअल फंड विविध इन्व्हेस्टरकडून पैसे एकत्रित करून आणि स्टॉकमध्ये इन्व्हेस्ट करून आणि होल्डिंग्स म्हणून ओळखल्या जाणार्‍या इतर मार्केट इन्स्ट्रुमेंट्स द्वारे काम करतात. अशा विविध होल्डिंग्सचे कलेक्शन हे फंडचा पोर्टफोलिओ आहे.

प्रत्येक प्रकारच्या म्युच्युअल फंडमध्ये विशिष्ट वैशिष्ट्ये आहेत. उदाहरणार्थ, ईएलएसएस म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टरला टॅक्स लाभ ऑफर करतात. ईएलएसएस मध्ये, इन्व्हेस्ट केलेली रक्कम किमान तीन वर्षांच्या कालावधीसाठी लॉक-इन केली जाते. तुम्ही मॅच्युरिटीपर्यंत पैसे विद्ड्रॉ करू शकत नाही आणि जर तुम्ही मॅच्युरिटीपूर्वी विद्ड्रॉ केले तर मोठे दंड शुल्क लागू आहे. परंतु हे फंड वार्षिक ₹1.5 लाख पर्यंत टॅक्स लाभ ऑफर करतात. 

म्युच्युअल फंडचे प्रकार काय आहेत?

सर्व म्युच्युअल फंड सारखेच नाहीत. खरं तर, अनेक प्रकारचे म्युच्युअल फंड आहेत आणि तुमचे पैसे कुठे जातात आणि तुमचे ध्येय काय आहेत यावर अवलंबून प्रत्येक वेगळे काम करतो. चला तुमच्यासाठी कोणता प्रकार काम करू शकतो हे जाणून घेण्यास तुम्हाला मदत करण्यासाठी प्रमुख कॅटेगरी त्वरित ब्रेक करूया.

1. इक्विटी म्युच्युअल फंड्स

हे सर्वात सामान्य प्रकारच्या म्युच्युअल फंडपैकी एक आहे जे लोक सुरू करतात. हे फंड मुख्यत्वे कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये इन्व्हेस्ट करतात, ज्याचे उद्दीष्ट दीर्घकाळासाठी तुमचे पैसे वाढविणे आहे. कारण ते स्टॉक मार्केटचे अनुसरण करतात, रिटर्न बदलू शकतात - परंतु त्यामुळे संभाव्य लाभ होऊ शकतात. नियमानुसार, पोर्टफोलिओच्या किमान 65% इक्विटी किंवा संबंधित साधनांमध्ये जाणे आवश्यक आहे. येथे काही सामान्य प्रकारचे इक्विटी फंड आहेत:

  • लार्ज-कॅप फंड - टॉप 100 सूचीबद्ध कंपन्यांवर लक्ष केंद्रित करा, ज्या त्यांच्या स्थिरतेसाठी ओळखले जातात.
  • मिड-कॅप आणि स्मॉल-कॅप फंड - उच्च जोखीम असलेल्या उदयोन्मुख कंपन्यांना लक्ष्यित करा परंतु चांगल्या रिटर्न क्षमता.
  • मल्टी-कॅप फंड - लार्ज, मिड आणि स्मॉल-कॅप स्टॉकमध्ये इन्व्हेस्टमेंटचा प्रसार.
  • सेक्टर आणि थिमॅटिक फंड - विशिष्ट सेक्टर (जसे की बँकिंग किंवा आयटी) किंवा थीम (जसे ईएसजी) मध्ये इन्व्हेस्ट करा.
  • ईएलएसएस फंड - टॅक्स लाभ आणि 3-वर्षाच्या लॉक-इनसह येणारी इक्विटी-लिंक्ड सेव्हिंग्स स्कीम.

2. डेब्ट म्युच्युअल फंड

डेब्ट फंड म्युच्युअल फंडच्या प्रकारांमध्ये अधिक स्थिर पर्याय आहेत, जे बहुतांश सरकारी बाँड्स, डिबेंचर्स आणि कॉर्पोरेट पेपर्स सारख्या फिक्स्ड-इन्कम इन्स्ट्रुमेंट्स मध्ये इन्व्हेस्ट करतात. ते अंदाजित रिटर्न शोधणाऱ्या कन्झर्व्हेटिव्ह इन्व्हेस्टर्सना अनुरुप आहेत.
डेब्ट फंड समजून घेण्याचा एक प्रमुख मार्ग म्हणजे कालावधी-आधारित कॅटेगरीद्वारे आहे, ज्याची व्याख्या किती कालावधीच्या फंडमध्ये सिक्युरिटीज आहेत:

  • लिक्विड फंड - अल्ट्रा शॉर्ट-टर्म इन्स्ट्रुमेंटमध्ये (91 दिवसांपर्यंत) इन्व्हेस्ट करा; निष्क्रिय कॅश पार्क करण्यासाठी उत्तम.
  • अल्ट्रा-शॉर्ट आणि लो ड्युरेशन फंड - 3 ते 12 महिन्यांच्या मॅच्युरिटीसह सिक्युरिटीज होल्ड करा. कमी रिस्क, रिटर्नवर सामान्य.
  • शॉर्ट ड्युरेशन फंड - 1-3 वर्षाच्या मॅच्युरिटी बाँडवर लक्ष केंद्रित करा; सुरक्षा आणि उत्पन्नाचा चांगला बॅलन्स.
  • मध्यम ते दीर्घ कालावधीचे फंड - 3 ते 7+ वर्ष मॅच्युरिटीसह बाँडमध्ये इन्व्हेस्ट करा. रिटर्न इंटरेस्ट रेट बदलांसाठी अधिक संवेदनशील आहेत परंतु ते जास्त असू शकतात.
  • लाँग ड्युरेशन फंड - कमी इंटरेस्ट रेट्सवर सट्टेबाजी करणाऱ्या इन्व्हेस्टरसाठी; अस्थिर परंतु रिवॉर्डिंग असू शकतात.

इतर काही डेब्ट फंड प्रकारांमध्ये समाविष्ट आहे:

  • गिल्ट फंड - केवळ सरकारी सिक्युरिटीजमध्ये गुंतवा. व्हर्च्युअली कोणतीही क्रेडिट रिस्क नाही.
  • क्रेडिट रिस्क फंड - उच्च रिटर्नसाठी कमी-रेटेड बाँड्सना लक्ष्यित करा, परंतु अधिक रिस्क बाळगा.
  • कॉर्पोरेट बाँड फंड - टॉप-रेटेड कॉर्पोरेट बाँड्समध्ये किमान 80%; सामान्यपणे सुरक्षित मानले जाते.

3. हायब्रिड म्युच्युअल फंड

हे फंड इक्विटी आणि डेब्टचे मिश्रण करतात, ज्यामुळे इन्व्हेस्टरला वाढ आणि स्थिरतेचे मिश्रण मिळते. हायब्रिड फंड मध्यम-जोखीम प्रोफाईलसाठी आदर्श आहेत.
लोकप्रिय प्रकारच्या हायब्रिड फंडमध्ये समाविष्ट आहे:

  • ॲग्रेसिव्ह हायब्रिड फंड - इक्विटीजसाठी जास्त टिल्ट (65-80%).
  • कन्झर्व्हेटिव्ह हायब्रिड फंड - प्रामुख्याने मर्यादित इक्विटी एक्सपोजरसह डेब्ट (75-90%) मध्ये इन्व्हेस्ट करा.
  • बॅलन्स्ड ॲडव्हान्टेज फंड - मार्केट आऊटलूकनुसार डायनॅमिकली मिक्स ॲडजस्ट करा.
  • इक्विटी सेव्हिंग्स फंड - अस्थिरता कमी करण्यासाठी इक्विटी, डेब्ट आणि आर्बिट्रेज एकत्रित करा.

4. सोल्यूशन-ओरिएंटेड म्युच्युअल फंड

ही कॅटेगरी निवृत्ती किंवा मुलांचे भविष्य यासारख्या विशिष्ट दीर्घकालीन ध्येयांसाठी तयार केली गेली आहे. हे फंड 5-वर्षाच्या लॉक-इनसह येतात किंवा लक्ष्य पूर्ण होईपर्यंत, जे आधी असेल ते.

सोल्यूशन-ओरिएंटेड म्युच्युअल फंडचे सामान्य प्रकार:

  • रिटायरमेंट फंड
  • मुलांचे गिफ्ट किंवा एज्युकेशन फंड

5. इंडेक्स फंड आणि ईटीएफ

या प्रकारच्या म्युच्युअल फंडचे उद्दीष्ट निफ्टी 50 किंवा सेन्सेक्स सारख्या मार्केट इंडेक्सच्या परफॉर्मन्सला मिरर करणे आहे, त्यापेक्षा जास्त परफॉर्म करण्याचा प्रयत्न करण्याऐवजी.

  • इंडेक्स फंड - कमी खर्चाच्या मॅनेजमेंटसह निष्क्रियपणे इंडेक्स ट्रॅक करा.
  • ईटीएफ (एक्सचेंज-ट्रेडेड फंड) - इंडेक्स फंड सारखेच परंतु एक्स्चेंजवर स्टॉकसारखे ट्रेड करा.

6. फंड ऑफ फंड्स (एफओएफ)

स्टॉक किंवा बाँडमध्ये थेट इन्व्हेस्ट करण्याऐवजी, हे फंड इतर म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये इन्व्हेस्ट करतात. ते जागतिक गुंतवणूक किंवा ॲसेट वर्गांसह विविध एक्सपोजर मिळविण्याचा सोपा मार्ग ऑफर करतात.
 

म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करण्याचे मार्ग

Lumpsum गुंतवणूक 

लंपसम इन्व्हेस्टमेंट म्हणजे जेव्हा इन्व्हेस्टर म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये एकाच वेळी लंपसम रक्कम इन्व्हेस्ट करतात. तुम्ही फंडच्या कामगिरीनुसार रिटर्न कमवू शकता. तुम्ही त्याच फंडमध्ये अधिक इन्व्हेस्ट करू शकता आणि तुम्हाला हवे तेव्हा विद्ड्रॉ करू शकता. 
उदाहरणार्थ, तुम्ही म्युच्युअल फंडमध्ये ₹10 लाखांची लंपसम इन्व्हेस्टमेंट केली असेल जे तुम्ही 15% वार्षिक रिटर्न देऊ शकता आणि तुम्ही 10 वर्षांसाठी इन्व्हेस्टमेंट राहण्याची योजना आखली आहे. 10 वर्षांनंतर कॉर्पस रक्कम ₹40,45,557 असेल.
तुम्ही वापरू शकता लंपसम इन्व्हेस्टमेंट रिटर्न कॅल्क्युलेटर तुमच्या रिटर्नविषयी जाणून घेण्यासाठी. तथापि, एकाच वेळी खूप इन्व्हेस्टमेंट करणे आपल्यापैकी काहीसाठी जोखमीचे वाटू शकते.

पद्धतशीर गुंतवणूक योजना किंवा एसआयपी 

म्युच्युअल फंडमध्ये एकाच वेळी लंपसम रक्कम इन्व्हेस्ट करू इच्छित नसलेल्या इन्व्हेस्टर्सना पूर्ण करण्यासाठी एसआयपी तयार केले जातात. एसआयपी इन्व्हेस्टरना निवडलेल्या म्युच्युअल फंड स्कीममध्ये दर महिन्याला निश्चित रक्कम (₹100 इतकी कमी असू शकते) इन्व्हेस्ट करण्याची परवानगी देते. ते बँक ई-मँडेटसह ऑटोमेटेड केले जाऊ शकते जिथे तुमच्या बँक अकाउंटमधून प्रत्येक महिन्याला निश्चित तारखेला रक्कम ऑटोमॅटिकरित्या कपात केली जाते. एसआयपी तुम्हाला मजबूत इन्व्हेस्टमेंट सवय निर्माण करण्याची आणि दीर्घकालीन मोठ्या रिटर्न कमविण्याची परवानगी देते. तुम्ही तुमच्या रिटर्नविषयी जाणून घेण्यासाठी SIP रिटर्न कॅल्क्युलेटर वापरू शकता.

म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करण्यासाठी कोणते डॉक्युमेंट आवश्यक आहेत?

म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्ट करण्यासाठी, तुम्हाला केवायसी-अनुपालन करणे आवश्यक आहे. ते असणे आवश्यक असलेल्या सर्व कागदपत्रांची यादी येथे दिली आहे – 

ओळखीचा पुरावा:

● तुमच्या वर्तमान फोटोसह PAN कार्ड (जर शक्य असेल तर). 
● यापैकी कोणतेही - आधार कार्ड, पासपोर्ट, मतदान ओळखपत्र, वाहन परवाना 

पत्त्याचा पुरावा:

● पासपोर्ट
● रेशन कार्ड
● युटिलिटी बिल 
● आधार (युनिक आयडेंटिफिकेशन नंबर)
● वाहन परवाना 
● मतदार ओळख कार्ड
● बँक अकाउंट स्टेटमेंट 

अनिवासी इन्व्हेस्टरना त्यांच्या पॅन कार्डची कॉपी आणि त्यांच्या पासपोर्टची कॉपी आणि परदेशी कायमस्वरुपी ॲड्रेस सबमिट करणे आवश्यक आहे. 

म्युच्युअल फंडसाठी रिटर्नची गणना कशी केली जाते?

म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंट कडून रिटर्नची गणना वेळेत काही पॉईंट्स दरम्यान एनएव्ही मधील फरक पाहून केली जाते. रिटर्नमध्ये योगदान देणारे मुख्य घटकांमध्ये डिव्हिडंड, इंटरेस्ट इन्कम आणि कॅपिटल गेन यांचा समावेश होतो. फंडच्या होल्डिंग्सच्या कामगिरीवर आधारित इन्व्हेस्टरना नियमितपणे डिव्हिडंड दिले जातात. इंटरेस्ट इन्कम बाँड्समधून निर्माण केले जाते; हे म्युच्युअल फंडसाठी कॅश फ्लोचे स्थिर स्त्रोत प्रदान करते. जेव्हा म्युच्युअल फंडद्वारे धारण केलेल्या स्टॉक किंवा इतर आर ॲसेट्सचे शेअर्स सुरुवातीला इन्व्हेस्ट केलेल्या रकमेपेक्षा जास्त किंमतीसाठी विकले जातात तेव्हा कॅपिटल गेन म्हणजे प्राप्त झालेला कोणताही नफा.

समजा म्युच्युअल फंडमध्ये ₹15 च्या प्रारंभिक NAV सह ₹1,000 किंमतीचे शेअर्स खरेदी केलेले इन्व्हेस्टर. जर त्याच म्युच्युअल फंडचे एनएव्ही ₹20 पर्यंत वाढत असेल आणि इन्व्हेस्टरने त्यांचे शेअर्स विक्री केले तर त्यांच्याकडे 33% (₹5/₹15) कॅपिटल गेन असेल. नंतर हा लाभ इन्व्हेस्टरच्या म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटवरील एकूण रिटर्नची गणना करण्यासाठी वापरला जातो.

म्युच्युअल फंडची किंमत आहे आणि रिटर्नची गणना त्यांच्या पोर्टफोलिओच्या कामगिरीनुसार दैनंदिन निर्माण केली जाते. ही प्रक्रिया समजून घेऊन, इन्व्हेस्टर इन्व्हेस्ट करण्यासाठी योग्य म्युच्युअल फंड निवडताना अधिक माहितीपूर्ण निर्णय घेऊ शकतात. याव्यतिरिक्त, म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टरना व्यावसायिक मनी मॅनेजरच्या कौशल्याचा लाभ घेताना त्यांच्या इन्व्हेस्टमेंटमध्ये विविधता आणण्यासाठी सुलभ मार्ग प्रदान करतात.

म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंटचे लाभ

म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्याचे इतर इन्व्हेस्टमेंट पर्यायांपेक्षा अनेक फायदे आहेत. म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटचे काही प्रमुख लाभ खालीलप्रमाणे आहेत:

प्रोफेशनल मनी मॅनेजमेंट: 
म्युच्युअल फंड व्यावसायिक मनी मॅनेजरच्या कौशल्याचा ॲक्सेस प्रदान करतात जे फंडच्या ॲसेटची इन्व्हेस्टमेंट कुठे करावी याबद्दल निर्णय घेऊ शकतात. हे वैयक्तिक इन्व्हेस्टरना त्यांचे स्वत:चे पोर्टफोलिओ मॅनेज करण्याची आवश्यकता दूर करते आणि त्यांना व्यावसायिक निर्णय घेण्यापासून फायदा होण्याची परवानगी देते.

विविधता: 
म्युच्युअल फंड स्टॉक, बाँड आणि कमोडिटी सारख्या विविध सिक्युरिटीजमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करून विविध पोर्टफोलिओ प्रदान करतात. विविध मालमत्तांमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करून, म्युच्युअल फंड कोणत्याही एका विशिष्ट इन्व्हेस्टमेंटशी संबंधित रिस्क कमी करतात आणि वेळेनुसार संभाव्यपणे रिटर्न जास्तीत जास्त करतात.

कमी जोखीम: 
म्युच्युअल फंड सामान्यपणे वैयक्तिक इन्व्हेस्टमेंटपेक्षा कमी रिस्क असतात कारण ते विस्तृत श्रेणीतील इन्व्हेस्टमेंटमध्ये रिस्क पसरतात. तसेच, म्युच्युअल फंड खर्च सामान्यपणे व्यावसायिकांद्वारे अर्थव्यवस्था आणि इन्व्हेस्टमेंटच्या व्यवस्थापनामुळे इतर प्रकारच्या इन्व्हेस्टमेंटपेक्षा कमी असतात.

ॲक्सेसयोग्य: 
म्युच्युअल फंड हा इन्व्हेस्ट करण्याचा एक सोपा आणि ॲक्सेसिबल मार्ग आहे कारण त्यांना ब्रोकरेज किंवा फायनान्शियल संस्थांद्वारे सहजपणे खरेदी आणि विक्री केली जाऊ शकते आणि सुरू करण्यासाठी अपेक्षितपणे कमी कॅपिटलची आवश्यकता असते.

कमी फी आणि कर: 
म्युच्युअल फंडमध्ये सामान्यपणे इतर इन्व्हेस्टमेंटपेक्षा कमी फी असते आणि इन्व्हेस्टरना दीर्घकाळात पैसे बचत करण्यास मदत करू शकणारे टॅक्स लाभ प्रदान करतात. हे कारण म्युच्युअल फंड अनेकदा टॅक्स-कार्यक्षम पद्धतीने व्यवस्थापित केले जातात आणि कॅपिटल गेन डिफेरल सारखे टॅक्स लाभ ऑफर करू शकतात.

लिक्विडिटी आणि सुविधा: 
म्युच्युअल फंड अत्यंत लिक्विड आहेत, म्हणजे इन्व्हेस्टर त्यांच्या इन्व्हेस्टमेंटला सहजपणे कॅशमध्ये रूपांतरित करू शकतात. तसेच, विविध ब्रोकरेज आणि फायनान्शियल संस्थांद्वारे म्युच्युअल फंड सहजपणे खरेदी आणि विक्री केली जाऊ शकते.

विविध प्रकारच्या इन्व्हेस्टमेंट ऑप्शन्स: 
म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टरना इंडेक्स फंड, सेक्टर फंड, आंतरराष्ट्रीय फंड आणि इतर गोष्टींसह निवडण्यासाठी विस्तृत श्रेणीतील इन्व्हेस्टमेंट पर्याय प्रदान करतात. हे इन्व्हेस्टरना त्यांच्या स्वत:च्या ध्येये आणि रिस्क सहनशीलतेनुसार त्यांचे पोर्टफोलिओ तयार करण्याची परवानगी देते.

वेळेनुसार उच्च रिटर्नची क्षमता: 
म्युच्युअल फंडमध्ये इतर इन्व्हेस्टमेंटपेक्षा वेळेवर उच्च रिटर्न प्रदान करण्याची क्षमता आहे, व्यावसायिक मनी मॅनेजमेंट, विविधता आणि विविध सिक्युरिटीजचा ॲक्सेस याकरिता धन्यवाद.

म्युच्युअल फंड किती रिटर्न ऑफर करू शकतात?

इतर फायनान्शियल इन्स्ट्रुमेंट्स प्रमाणेच, म्युच्युअल फंड रिटर्नची हमी नाही. तथापि, हे पाहिले जाते की म्युच्युअल फंड योग्यरित्या चांगले काम करतात आणि इन्व्हेस्टरला निरोगी रक्कम कमविण्याची परवानगी देतात. म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटचे रिटर्न सामान्यपणे फंडच्या प्रकारानुसार 14-18% दरम्यान असतात. विविध स्कीमची वैशिष्ट्ये आणि इन्व्हेस्टर रिटर्नद्वारे निवडलेल्या इन्व्हेस्टमेंटच्या संरचनेचा विचार करणे वेगळे मिळते. इन्व्हेस्टमेंटचा कालावधी मिळालेल्या रिटर्नवर देखील परिणाम करतो. दीर्घ कालावधीसाठी इन्व्हेस्टमेंट करणे सामान्यपणे म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंटवर जास्त लाभ देते.

म्युच्युअल फंडवरील टॅक्सेशन

म्युच्युअल फंडसह, तुम्ही जबरदस्त नफा मिळवू शकता. तथापि, ते कराच्या अधीन आहेत आणि पैसे वाचवण्यासाठी इन्व्हेस्टर त्यांच्याशी संबंधित कर समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. म्युच्युअल फंड टॅक्स फंड मॅनेजरद्वारे नियुक्त म्युच्युअल फंड आणि इन्व्हेस्टमेंट स्ट्रॅटेजीच्या प्रकारानुसार बदलतात. इक्विटी, हायब्रिड आणि डेब्ट म्युच्युअल फंडवर टॅक्स कसा आकारला जातो हे येथे दिले आहे:

इक्विटी म्युच्युअल फंड: इक्विटी म्युच्युअल फंड, जे सूचीबद्ध इक्विटीमध्ये त्यांच्या ॲसेटच्या किमान 65% इन्व्हेस्ट करतात, तुम्ही तुमची इन्व्हेस्टमेंट किती काळ ठेवता यावर आधारित कर आकारला जातो. जर तुम्ही तुमचे युनिट 12 महिन्यांच्या आत विकले तर लाभाला शॉर्ट-टर्म कॅपिटल गेन (एसटीसीजी) म्हणून मानले जाते आणि 20% च्या फ्लॅट रेटने टॅक्स आकारला जातो. जर तुम्ही त्यांना एका वर्षापेक्षा जास्त कालावधीसाठी धारण केले तर लाभ लाँग-टर्म कॅपिटल गेन (एलटीसीजी) म्हणून पात्र ठरतात आणि 12.5% वर टॅक्स आकारला जातो परंतु जर एका फायनान्शियल वर्षात इक्विटी इन्स्ट्रुमेंटमध्ये तुमचे एकूण एलटीसीजी ₹1.25 लाख पेक्षा जास्त असेल तरच. ₹1.25 लाख पर्यंत लाभ टॅक्स-फ्री राहतात.

डेब्ट म्युच्युअल फंड: डेब्ट फंडमध्ये इक्विटीच्या 35% पेक्षा कमी एक्सपोजरसह लिक्विड फंड, गिल्ट फंड आणि इतर स्कीम सारख्या कॅटेगरीचा समावेश होतो. एप्रिल 1, 2023 पासून लागू होणार्‍या सुधारित कर नियमांनुसार, होल्डिंग कालावधी लक्षात न घेता, डेब्ट फंडमधून सर्व कॅपिटल लाभ शॉर्ट-टर्म मानले जातात. याचा अर्थ असा की संपूर्ण लाभ तुमच्या एकूण उत्पन्नात जोडला जातो आणि तुमच्या लागू इन्कम टॅक्स स्लॅब रेटनुसार टॅक्स आकारला जातो, मग तुम्ही काही महिने किंवा अनेक वर्षांसाठी फंड ठेवला असेल. इंडेक्सेशनसह एलटीसीजीचा पूर्वीचा लाभ आता उपलब्ध नाही.

हायब्रिड म्युच्युअल फंड: हायब्रिड फंडवर त्यांच्या इक्विटी वाटपानुसार इक्विटी किंवा डेब्ट फंड सारखे टॅक्स आकारला जाऊ शकतो:

  • इक्विटी-ओरिएंटेड हायब्रिड फंड, जे इक्विटीमध्ये 65% किंवा अधिक इन्व्हेस्ट करतात, इक्विटी म्युच्युअल फंड सारख्या टॅक्स आकारला जातो. याचा अर्थ असा की शॉर्ट-टर्म लाभासाठी 20% (≤ 12 महिने) आणि लाँग-टर्म लाभासाठी 12.5% (> 12 महिने, ₹1.25 लाख सूटसह).
  • 65% पेक्षा कमी इक्विटी एक्सपोजरसह डेब्ट-ओरिएंटेड हायब्रिड फंडवर डेब्ट म्युच्युअल फंड सारखे टॅक्स आकारला जातो. त्यामुळे, होल्डिंग कालावधी विचारात न घेता सर्व कॅपिटल गेनवर इन्व्हेस्टरच्या स्लॅब रेटवर टॅक्स आकारला जातो.

म्युच्युअल फंड टॅक्सेशन फंडच्या प्रकारानुसार बदलते हे समजून घेणे महत्त्वाचे आहे. इन्व्हेस्ट करण्यापूर्वी, विशिष्ट स्कीमसाठी लागू टॅक्स उपचार रिव्ह्यू करण्याची खात्री करा.

गुंतवणूकीवर त्वरित टिप्स

तुमचा प्रकार जाणून घ्या

इन्व्हेस्टमेंट करण्यापूर्वी, तुम्ही कोणत्या प्रकारचे इन्व्हेस्टर आहात हे तुम्हाला माहित असावे.
जर तुमच्याकडे इन्व्हेस्ट करण्यासाठी एकरकमी रक्कम असेल आणि तुम्हाला यापूर्वीच म्युच्युअल फंडवर योग्य ज्ञान असेल तर तुम्ही लंपसम इन्व्हेस्टमेंट निवडू शकता. तथापि, जर तुम्ही तुमचा इन्व्हेस्टमेंट प्रवास सुरू करणार असाल तर एसआयपीसह जाणे सर्वोत्तम आहे.

तुम्हाला इन्व्हेस्ट करायची असलेली स्कीम निवडा

एकदा तुम्हाला तुमचा प्रकार माहित झाल्यानंतर, तुम्ही उपलब्ध सर्व म्युच्युअल फंड तपासू शकता. तुमच्या वर्तमान फायनान्शियल स्थिती, रिस्क सहनशीलता आणि भविष्यातील अंदाजांवर आधारित तुमच्या गरजेनुसार फंडचा प्रकार आणि प्लॅन निवडा.

लागू असलेल्या करांविषयी जाणून घ्या

म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटद्वारे तुम्ही कार्यक्षम टॅक्स प्लॅनिंग कसे करू शकता हे जाणून घ्या. तुम्ही ELSS मध्ये इन्व्हेस्ट करू शकता आणि प्रत्येक वर्षी त्यामधून कपात म्हणून ₹1.5 लाख पर्यंत क्लेम करू शकता.

म्युच्युअल फंडबद्दल तुम्हाला माहित असणे आवश्यक असलेले सर्व काही आहे. पुरेशा मजेशीर आहात? ते असेल! म्युच्युअल फंड हे सिद्ध आणि सर्वात सक्षम इन्व्हेस्टमेंट साधने आहेत जे तुम्हाला कमी रिस्कसह निरोगी रिटर्न कमविण्याची संधी देतात. त्याचा अन्वेषण करायचा आहे का? 5Paisa येथे सर्वोत्तम म्युच्युअल फंड तपासा आणि तुमचा इन्व्हेस्टमेंट प्रवास आत्ताच सुरू करा!

म्युच्युअल फंडची किंमत कशी आहे?

म्युच्युअल फंड हे व्यावसायिकांद्वारे व्यवस्थापित केलेल्या स्टॉक आणि बाँड सारख्या इन्व्हेस्टमेंटचे पूल आहेत. हे फंड इन्व्हेस्टरना व्यावसायिक मनी मॅनेजरच्या कौशल्याचा ॲक्सेस असताना त्यांच्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणण्याचा मार्ग प्रदान करतात. म्युच्युअल फंडच्या पोर्टफोलिओमधील सर्व मालमत्तेच्या मूल्याद्वारे म्युच्युअल फंडच्या किंमतीवर निर्धारित केले जाते, त्याच्या मॅनेजमेंट दरम्यान झालेला कोणताही खर्च वजा करतात.

म्युच्युअल फंडचे मूल्यांकन त्यांच्या नेट ॲसेट वॅल्यू (एनएव्ही) च्या बाबतीत केले जाते, जे सर्व थकित शेअर्समध्ये एकूण ॲसेट मायनस दायित्वांचे विभाजन करून कॅल्क्युलेट केले जाते. एनएव्ही त्यांच्या शेअरधारकांच्या मालकीच्या प्रत्येक फंड शेअरची प्राईस सेटिंग करण्यासाठी मार्गदर्शक म्हणून काम करते. त्यामुळे, या इन्व्हेस्टरना त्यांच्या म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटमधून किती वॅल्यू मिळते हे निर्धारित करते.

फंडची नेट ॲसेट वॅल्यू (एनएव्ही) ही किंमत बदलते स्टॉक, ॲक्टिव्ह ट्रेडिंग दिवसादरम्यान बाँड्स, मौल्यवान धातू आणि कमोडिटी बदलतात. एनएव्ही हे मार्केट रेटद्वारे निर्धारित केले जाईल ज्यावर त्या विशिष्ट दिवसासाठी हे ॲसेट जवळ असतील; तथापि, काही प्रकरणांमध्ये, एकाच ट्रेडिंग सेशन मध्ये एकाधिक मूल्यांकन केले जातात.
 

म्युच्युअल फंडमध्ये वापरलेल्या अटी

चांगला माहिती असलेला इन्व्हेस्टमेंटचा निर्णय घेण्यासाठी, तुम्हाला म्युच्युअल फंडमध्ये वापरलेल्या अटीबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे. त्यांपैकी काही येथे आहेत: 

NAV

निव्वळ मालमत्ता मूल्य

 

म्युच्युअल फंडसाठी हा एक सामान्य वाक्य आहे जो म्युच्युअल फंड युनिटचा खर्च वर्णन करतो.

एसटीपी

सिस्टीमॅटिक ट्रान्सफर प्लॅन

सिस्टीमॅटिक ट्रान्सफर प्लॅनसह, तुमच्याकडे फंड कसे वापरले जातात हे नियंत्रित करण्यासाठी स्वायत्तता आहे.

AMC

एस्सेट् मैनेज्मेन्ट कंपनी

एएमसी ही एक कॉर्पोरेशन आहे जी गुंतवणूकदाराचे पैसे किंवा निधी हाताळते.

एनएफओ

नवीन फंड ऑर्डर

प्लॅनच्या AMC द्वारे केलेली प्रारंभिक ऑफर नवीन फंड ऑर्डर किंवा NFO म्हणून ओळखली जाते.

SIP

सिस्टीमॅटिक इन्व्हेस्टमेंट प्लॅन

एसआयपी मूलत: म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटचा एक मार्ग आहे जो तुम्हाला लहान, नियमित इन्व्हेस्टमेंट करण्याची परवानगी देतो.

एसडब्ल्यूपी

सिस्टीमॅटिक विद्ड्रॉल प्लॅन

जमा झालेला निधी कालांतराने एसडब्ल्यूपी वापरून विद्ड्रॉ केला जाऊ शकतो. निवृत्तीनंतर, इन्व्हेस्टर हे पेन्शन स्त्रोत म्हणून वापरतात.

एक्सआयआरआर

रिटर्नचा विस्तारित अंतर्गत रेट

जेव्हा पैसे काढण्याच्या ब्रेक्ससह अनेक हप्त्यांमध्ये इन्व्हेस्टमेंट केली जातात तेव्हा ते वापरले जाते.

CAGR

कम्पाउंड वार्षिक वृद्धी दर

म्युच्युअल फंडसाठी हा प्रमाणात वार्षिक वाढीचा दर आहे.

एक्झिट लोड

 शून्य

लॉक-इन कालावधीदरम्यान म्युच्युअल फंड होल्डिंग्स रिडीम करणाऱ्या सहभागींना एएमसी द्वारे मूल्यांकन केलेले एक्झिट लोड शुल्क आहेत.

 

निष्कर्ष

म्युच्युअल फंड पारंपारिक इन्व्हेस्टमेंट उत्पादनांपेक्षा त्वरित त्यांची भांडवल वाढविण्यासाठी भारतीय इन्व्हेस्टरना प्रयत्नशील आणि सत्य मार्ग प्रदान करतात. ते अधिक फायदेशीर असू शकतात, अधिक उत्पन्न आणि भांडवली वाढ निर्माण करू शकतात, महागाईपासून बफर म्हणून कार्य करू शकतात आणि त्वरित आणि दीर्घकालीन मागणी दोन्हीसाठी निधी निर्माण करण्यास मदत करू शकतात.

डिस्कलेमर: सिक्युरिटीज मार्केटमधील इन्व्हेस्टमेंट मार्केट रिस्कच्या अधीन आहेत, इन्व्हेस्टमेंट करण्यापूर्वी सर्व संबंधित डॉक्युमेंट्स काळजीपूर्वक वाचा. तपशीलवार डिस्क्लेमरसाठी कृपया येथे क्लिक करा.

नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न

म्युच्युअल फंड इन्व्हेस्टमेंटमधून नफा मिळविण्यासाठी कॅपिटल गेन आणि डिव्हिडंड हे दोन पर्यायी पद्धती आहेत. खरेदी केलेल्या इक्विटीच्या मार्केट कमाईवर आधारित, इन्व्हेस्ट केलेला फंड डिव्हिडंड देतात. जर तुम्ही हे लाभांश स्वीकारण्याचा निर्णय घेत असाल तर तुम्हाला ही रक्कम मिळेल.

रिस्क म्हणजे सर्व इन्व्हेस्टमेंटमध्ये असलेली काहीतरी. फंडच्या मालकीच्या सिक्युरिटीजच्या संभाव्य घटनेमुळे, म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्यासाठी तुमचे कोणतेही किंवा सर्व पैसे गमावण्याचा धोका आहे. 

इन्व्हेस्टमेंट रिडेम्पशन म्हणजे मॅच्युरिटी तारखेपूर्वी इश्यूअरद्वारे सुरक्षा धारकांना इन्व्हेस्टमेंट फंडचा रिफंड. इन्व्हेस्टरकडे त्यांच्या ॲसेटचा सर्व किंवा भाग रिडीम करण्याचा पर्याय आहे.

त्यांच्या पोर्टफोलिओमध्ये विविधता आणण्याची इच्छा असलेल्यांना फायदेशीर इन्व्हेस्टमेंट असल्याचे दिसून येते. म्युच्युअल फंडमध्ये इन्व्हेस्टमेंट करण्याची निवड तुमच्या विशिष्ट परिस्थितीवर अवलंबून असते, परंतु ते योग्य किंमतीत सुविधा आणि विविधता प्रदान करतात.

तुमच्या विशिष्ट उद्देश आणि रिस्क सहनशीलतेच्या स्तरानुसार, तुम्ही तुमच्या पोर्टफोलिओसाठी म्युच्युअल फंड किंवा स्टॉक प्राधान्ययोग्य आहेत का हे ठरवावे. दीर्घकालीन रिटायरमेंट पोर्टफोलिओ तयार करताना, जेव्हा विविधता आणि कमी रिस्क अधिक महत्त्वाची असू शकते, तेव्हा म्युच्युअल फंड निवडणे अनेक इन्व्हेस्टरसाठी योग्य वाटू शकते.

म्युच्युअल फंडच्या प्रति-शेअर निव्वळ मालमत्ता मूल्याशिवाय इन्व्हेस्टरला कोणतेही खरेदी-संबंधित खर्च जसे की सेल्स लोड देखील भरावे लागेल. म्युच्युअल फंडचे शेअर्स "रिडीम करण्यायोग्य" आहेत, म्हणजे इन्व्हेस्टर त्यांना कोणत्याही क्षणी फंडमध्ये विक्री करू शकतात.

मोफत डीमॅट अकाउंट उघडा

5paisa कम्युनिटीचा भाग बना - भारताचा पहिला सूचीबद्ध सवलत ब्रोकर.

+91

पुढे सुरू ठेवण्याद्वारे, तुम्हाला सर्व अटी व शर्ती* मान्य आहेत

footer_form